FYI… ASAP… PLS… LOL… WTF…??
: )
veya bunlara benzer onlarca başkası. Bu harf kümeleri ile hiç karşılaştınız mı? Nedir bunlar?
İş hayatında ya da internet ortamında sürekli karşılaştığımız ve işin kötüsü her gün listeye yenileri eklenen kısaltmalar. Hayat hızlanıyor ve bu hız her geçen gün artıyor. Artan bu hız karşısında insanlar artık aynı (hatta daha kısa) zamanda daha fazla iş yapmak zorunda. Burada kullanılan “iş” sadece profesyonel anlamda para kazanmak için yaptığımız işleri kastetmiyor. Özel hayatımızda da artık daha fazla şeyle ilgilenmek, daha fazla aktiviteyi daha hızlı yapmak zorundayız. Bu da ister istemez her konuda daha çabuk olanın, daha pratik olanın bulunması ve kullanılmasını gerektiriyor.
Bu gereksinim doğal olarak insanlar arasındaki iletişimi de etkiliyor. İletişimin de artık daha pratik ve hızlı yapılması, karşımızdakine aynı kelimeyi daha çabuk anlatabilmemiz, daha fazla sayıda ve farklı ülkelere, kültürlere, eğitime, bilgiye, mesleğe sahip insanları anlamamız gerekiyor. İşyerimizde yaptığımız yazışmada, eşimize gönderdiğimiz mesajda, bir adresi ya da yeri anlatırken, her zaman daha hızlı ve çabuk olanı kullanmamız şart. Dolayısı ile de kısaltıyoruz. Her şeyi kısaltarak kullanmaya başladık. Yüzeyselleşen ilişkiler dünyasında iletişimin de yüzeyselleşmesi pahasına, hıza ayak uydurmak için mecburen herkesi etkileyen bir furyadan bahsediyoruz: Kısaltmalar.
İşin tuhafı, bu kısaltmalar sadece yazışma için geçerli değil. Konuşma diline de gittikçe daha çok yerleşiyor. Artık hiç kimse “Atatürk Kültür Merkezi” demiyor, “AKM” diyor. Kimse uzun uzun “Galatasaray Üniversitesi” veya “İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü” demiyor, “GSÜ” veya “İYTE” diyor geçiyor. Bir davet gönderdiğinde “Lütfen Cevap Verin” yazmak mümkün değil, herkes “LCV” yazıyor, konuşurken bile öyle kullanıyor.
Kısaltma alışkanlığı herkesin günlük hayatına o kadar yerleşmiş ki, bir kartopu gibi artarak büyüyor, değişik alanlara yaygınlaşıyor. Dolayısıyla farklı alanlarda kendiliğinden değişik literatürler, jargonlar oluşuyor. Günlük hayatımızda bile. Yukarıda belirttiğimiz konuşma dilindeki kısaltma alışkanlığı sadece yer ya da kurum adlarıyla kısıtlı değil. Bu konuda da bir argo oluşuyor. Gençler artık kızı-erkeği küfüleri kısaltmaları ile kullanıyorlar. Ve bunu sadece kendi aralarında değil halka açık yerlerde de rahatlıkla yüksek sesle dile getirebiliyorlar. Sanki söyledikleri farklı bir anlama geliyor veya kısaltınca küfür etmemiş oluyorlarmış gibi.
Benzer bir durum internet üzerinde insan iletişiminin olduğu her ortamda geçerli. Bunun en güzel örneklerinden biri de smiley’ler. Yani, noktalama işaretleri ve kullandığımız fontların karakter yelpazelerindeki her türlü işaret kullanılarak oluşturulan yüz ifadeleri ve bu yolla duyguları, durumları, hatta kişileri ifade etme. Örneğin:
: )
: (
; )
< 3
ve daha nicesi. Ama konumuz bunlar değil. harflerin bir araya getirilmesi ile yapılan kısaltmalar.
İnternet ortamındaki yazışmalar, sohbet odalarında, forumlarda geçen konuşmalar, yıllar önce ICQ ve sonrasında MSN ile (ne garip ki isimleri bile birer kısaltma) yaygınlaşan “chat” ortamları ve son yıllarda gittikçe popülerleşen online oyun ortamları. Tümünde kısaltmalar gittikçe yaygınlaşıyor. Hatta ortama göre özelleşiyor. Örneğin, sadece son günlerde gittikçe popülerleşen League of Legends oyununda kullanılan kısaltmalar ile ilgili onlarca web sitesi var. Buyrun size iki örnek:
Beginners Phrases and Acronyms in LoL
Tabii ki kısaltma alışkanlığı sadece internete veya özel hayata özgü değil. Aynı durum iş hayatında da geçerli. Hatta belki de iş hayatında daha da yaygın. Sadece iş hayatında kullanılan bir kısaltma yelpazesi var her geçen gün gelişmeye devam ediyor. Kısaltmaların özellikle mail ile ya da anlık mesajlaşma ortamlarında hızlıca iletişim kurmak için gerçekten faydalı olduğu bir gerçek olsa da, yazışmanın ciddiyetini azalttığı ya da anlamı bozduğu gerekçesi ile kısaltmaların tercih edilmediği, fazla samimi ya da samimiyetsiz bulunduğu durumlar veya ortamlar da yok değil.
Profesyonel hayatta ya da Bilim dallarında kısaltma kullanımı çok daha eski olduğu için çeşitlilik de çok fazla. Hatta, her kurumun, her sektörün, her bilim dalının kendine ait bir kısaltma “sözlüğü” oluşabiliyor. Tabii ki bu durumda aynı kısaltma kullanıldığı yere göre farklı anlamlara gelebiliyor.
Peki en çok kullanılan kısaltmalar ve anlamları nelerdir? Çeşitli alanlarda en çok kullanılan kısaltmaları -mümkün olduğunca küfürlü kısaltmalardan uzak kalmaya çalışarak- sizin için derledik.
İŞ HAYATI
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi iş hayatında kısaltma kullanılan çok fazla alan ve dolayısı ile da çok fazla sayıda kısaltma var. Aşağıda bunlardan başlıcalarını bulabilirsiniz.
İngilizce Yazışmalarda Kullanılan Bazı Kısaltmalar:
| Kısaltma | Açıklama | Türkçe Karşılığı |
| ad | anno domini | milattan sonra |
| afaik | as far as i know | bildiğim kadarıyla |
| aka | also known as | bu isimle de bilinir, diğer bir deyişle, diğer bir isimle |
| am | ante meridiem | öğleden önce |
| approx | approximately | tahmini, yaklaşık |
| asap | as soon as possible | mümkün olduğunca çabuk |
| att, attn | attention | dikkatine |
| bc, bce | before common era | milattan önce |
| bcc | blind carbon copy | bir mesajın gönderileceği ancak diğerlerinin alıcının adını görmeyeceği kişi |
| br | best regards | saygılarımla |
| cc | carbon copy | mailin bilgi için gönderildiği alıcı, kopya |
| ce | common era | milattan sonra |
| cf | confere | karşılaştır |
| cv | curriculum vitae | özgeçmiş |
| eg | exempli gratia | örneğin, örnek olarak |
| encl | enclosure | ekler |
| eof | end of file | dosyanın sonu |
| et al | et alii | ve diğerleri (insanlar için) |
| etc | et cetera | ve diğerleri, ve benzerleri |
| f2f | face to face | yüz yüze |
| faq | frequently asked questions | sıkça sorulan sorular |
| fya | for your action | aksiyon çin |
| fyi | for your information | bilgi için, bilginize |
| ie | id est | yani diğer bir/başka bir deyişle |
| imo | in my opinion | bence, benim fikrime göre |
| na, n/a | not applicable | geçersiz |
| nb | note bene | not |
| no | number | numara |
| pa | per annum | yılda bir |
| pls | please | lütfen |
| pm | post meridiem | öğleden sonra |
| psb | please see below | aşağıdaki gibi, aşağıdadır |
| pto | please turn over | lütfen sayfayı çeviriniz, devamı var |
| ref | reference | referans |
| thx | thanks | teşekkürler |
| tos | terms of service | kullanım şartları |
| vs | versus | karşısında, genellikle karşılıklı iki terim arasında kullanılır |
Türkçe Yazışmalarda Kullanılan Bazı Kısaltmalar:
| Kısaltma | Açıklama |
| alm | almanca |
| blg, bilg | bilginize |
| ds | dikkatinize sunulur |
| fra, fr | fransızca |
| hk | hakkında |
| hn | hanım |
| iç | iyi çalışmalar |
| ing, eng | ingilizce |
| lcv | lütfen cevap veriniz |
| ltf | lütfen |
| mia | milyar |
| mio | milyon |
| svg | sevgiler, sevgilerimle |
| syg | saygılar, saygılarımla |
| tşk, tsk | teşekkürler |
| vs | vesaire |
Turizm Sektöründe Kullanılan Bazı Türkçe Kısaltmalar:
| Kısaltma | Açıklama |
| trz | turizm |
| rhb | rehber |
| ob | otobüs |
| mb | minibüs |
| mdb | midibüs |
Turizm Sektöründe Kullanılan Bazı İngilizce Kısaltmalar:
| Kısaltma | Açıklama | Türkçe Karşılığı |
| s/s | single supplement | tek kişi farkı |
| b/b | bed and breakfast | oda kahvaltı |
| hb | half board | yarım pansiyon |
| htl | hotel | otel |
| all in | all inclusive | herşey dahil |
| comp | complimentary | karşılıksız, ücretsiz |
İş Hayatında Kullanılan Bazı Pozisyon İsimlerinin (Title) İngilizce Kısaltmaları:
| Kısaltma | Açıklama | Türkçe Karşılığı |
| ba | business analyst | iş analisti |
| boa | branch office administrative | şube yöneticisi |
| cao | chief administrative officer | idari işler sorumlusu |
| cao | chief advertisement officer | reklam ve medya sorumlusu |
| ceo | chief executive officer | icra kurulu başkanı |
| ceo | chief engineering officer | mühendislik sorumlusu |
| cfo | chief financial officer | mali işler başkanı, finans başkanı, finans baş sorumlusu |
| cfro | chief financial risk officer | finansal risk sorumlusu |
| cgo | chief growth officer | genişlemeden sorumlu başkan |
| cio | chief information officer | bilgi teknolojileri sorumlusu |
| cio | chief investment officer | yatırım sorumlusu |
| ciso | chief info security officer | bilgi güvenliği sorumlusu |
| clo | chief legal officer | hukuk sorumlusu |
| cmo | chief marketing officer | pazarlama sorumlusu |
| cob | chairman of the board | yönetim kurulu başkanı |
| coo | chief operating officer | operasyonlar sorumlusu |
| cro | chief risk officer | risk sorumlusu/başkanı |
| csm | customer service manager | müşteri hizmetleri müdürü |
| csm | channel sales manager | ürün satış müdürü |
| csr | customer service representative | müşteri hizmetleri temsilcisi |
| cto | chief technology officer | teknoloji/teknolojiler sorumlusu |
| vp | vice president | başkan yardımcısı |
İnternette Anlık Mesajlaşma, Sohbet Odaları, Online Oyunlar Gibi Ortamlarda Kullanılan Bazı İngilizce Kısaltmalar:
| Kısaltma | Açıklama | Türkçe Karşılığı |
| 2mrw | tomorrow | yarın |
| a3 | anytime, anywhere, anyplace | herhangi bir zaman, herhangi bir yer, herhangi bir mekan |
| asl | age, sex location | yaş, cinsiyet , yer |
| atm | at the moment | şu anda |
| bb | bye bye | hoşça kal |
| bbl | be back later | sonra döneceğim |
| bnb | both and both | her ikisi de |
| brb | be right back | hemen döneceğim |
| brt | be right there | orada olacağım, geleceğim |
| btw | by the way | bu arada |
| cuz | because | çünkü |
| cya, cu | see you | görüşürüz |
| dnd | do not disturb | rahatsız etme, rahatsız etmeyin |
| ftw | for the win | kazanmak için |
| g9 | genius | dahi |
| gbtw | get back to work | işe geri dönmeliyim, işine geri dön |
| gfu | good for you | senin adına sevindim |
| gm | good morning | günaydın |
| gn | good night | iyi geceler |
| gratz | congratulations | tebrikler |
| gtg | got to go | gitmeliyim |
| hand | have a nice day | iyi günler |
| hf | have fun | iyi eğlenceler |
| ic | i see | gördüm |
| icq | i seek you | neredesin, nerelerdesin, seni aradım |
| idk | i don’t know | bilmiyorum |
| ilu | i love you | seni seviyorum |
| im | instant message | msn benzeri anlık yazışma, mesajlaşma, mesaj |
| jk | just kidding | sadece şaka |
| l8r | later | sonra, sonra görüşürüz |
| ldr | long distance relationship | uzun mesafeli ilişki |
| lhk | love, hugs, kisses | sevgi, kucaklama, öpücük |
| lol | laughing out loud | sesli gülmek |
| ltns | long time no see | uzun zamandır görüşmedik |
| m/f | male or female | erkek misin kadın mısın? |
| m8 | mate | dost |
| min | dakika | bir dakika (hemen geliyorum anlamında) |
| ne1 | anyone | hiç kimse, kimse var mı? |
| np | no problem | problem değil, sorun yok |
| nvm | never mind | boşver, dert etme |
| oic | oh i see | evet anladım, evet gördüm, farkettim |
| omg | oh my god | aman tanrım |
| pls, plz | please | lütfen |
| ppl | people | insan, insanlar, millet |
| rip | rest in peace | huzur içinde yatsın |
| rofl | rolling on floor laughing | yerlerde yuvarlanıp taklalar atarak gülmek |
| sd | sweet dreams | tatlı rüyalar |
| sec | second | bir saniye (hemen geliyorum anlamında) |
| sry | sorry | üzgünüm |
| su | shut up | kapa çeneni |
| sup | what’s up | ne haber, nasılsın |
| sys | see you soon | yakında görüşürüz |
| tc | take care | kendine iyi bak, kendine dikkat et |
| tg | that’s great | çok iyi, çok güzel |
| ttyl | talk to you later | sonra konuşuruz/görüşürüz |
| ty, thx | thank you, thanks | teşekkürler |
| u | you | sen |
| w8 | wait | bekle |
| wb | welcome back | tekrar hoş geldin |
Daha Detaylı Bilgi İçin:
Kısaltmalar o kadar yaygın ki, her alandan her dilden farklı kısaltmalar için internette bir çok kaynak ve bu kaynaklarda da neredeyse sınırsız sayıda kısaltma bulmak mümkün.
Örneğin, kısaltmalar konusundaki en bilenen kaynaklardan biri olan abbreviations.com’un sadece İş ve Finans bölümünde farklı başlıklar altında 80.000’den fazla kısaltmaya ulaşmak mümkün.
Türkçe ve Uluslararası kaynaklardan sizler için derlediğimiz bazılarını aşağıda bulabilirsiniz.
Türk Dil Kurumu (hadi, biz de kısaltalım: TDK)
Uluslararası Ticaret Kısaltmaları
Kısaltmalar ile ilgili güze birl video ile yazımızı sonlandırıyoruz.
CU
Bir yanıt bırakın