İş Dünyasında Herkesin Bilmesi Gereken 21 Etik Kural

Her ne kadar özel hayatla paralellikler gösteriyor olsa da, iş dünyasının sosyal kuralları bazen farklılıklar gösterebilir. Bu Etik Kural‘ları bilmeyen veya uygulamayanlar zaman zaman istenmeyen durumlarla karşılaşabilirler.

Barbara Pachter, “The Essentials Of Business Etiquette” adlı kitabında, iş dünyasında yer alan tüm profesyoneller tarafından öğrenilmesi gereken etik kuralları tanımlıyor. Günlük hayatta da uygulanması gereken ve en önemlileri olarak sıralanabilecek İş Dünyasının 21 Etik Kuralı‘nı sizin için derledik:

1. Birisiyle tanıştırılırken mutlaka ayağa kalkın

Pachter kitabında, birileriyle tanıştırılırken ayağa kalkmanın vereceği olumlu görüntüden ve tanışma sırasında ayağa kalkılmadığında karşınızdaki kişi tarafından nasıl görmezden gelineceğinizden bahsediyor.

Eğer ayağa kalkma imkanınız yoksa, öne doğru eğilerek, mümkün olsa ayağa kalkabileceğinizi karşınızdakine göstermeniz iyi olacaktır.

2. Daima tam adınızı söyleyin

Resmi bir ortamda tanıştırılırken her zaman tam adınızı kullanmalısınız. Aynı zamanda diğerlerinin kendilerini nasıl tanıttığını da sürekli takip etmelisiniz.

Eğer isminiz çok uzunsa veya telaffuz edilmesi çok zorsa bu durumda kısaltmayı veya nasıl telaffuz edileceğini önceden yazdığınız bir kartviziti karşınızdakine vermeyi düşünebilirsiniz.

3. El sıkışmayı üst seviyede veya ev sahibi konumunda olan tetikler

Pachter, günümüz iş dünyasında, cinsiyetten bağımsız olarak, el sıkışma jestinin üst konumda olan kişi veya ev sahibi tarafından başlatılması gerektiğini yazıyor ve şöyle devam ediyor:

“Eğer üst konumdaki ilk etapta kişi el sıkışmayı atlarsa – ki bu genellikle el sıkışma ile ilgili cinsiyet karışıklıklarından olabilir – alt konumdaki kişi vakit geçirmeden elini karşısındakine doğru uzatmalıdır”

El sıkışma ile ilgili farklı adetleri olan bir ülkede değilseniz, her şekilde el sıkışma sağlanmalıdır. ABD gibi gelişmiş ülkelerde ciddiye alınmak istiyorsanız düzgün ve kararlı bir el sıkışmayı mutlaka sağlamanız gerekmektedir.

4. Uygun şekilde giyinin

Giyim, aynı zamanda bir kişinin karşısındakine verdiği izlenimi yukarıya doğru taşıyan veya güvenilirliğini aşağıya doğru çeken sözsüz iletişim yöntemidir. Uygun bir giysi ile karşınızdakine doğru ve profesyonel bir mesaj verebilirsiniz.

Bulunduğunuz toplantı, aktivite, davet, yemek, her neresi olursa olsun giyim kodunu öğrenerek, uygun bir giysi ile katılmaya gayret göstermelisiniz. Erkeklerin giyim kodları ile ilgili daha detaylı bilgi için “Erkekler İçin Giyim Kodları Rehberi” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

5. Bir sohbet sırasında en fazla iki kez teşekkür edin

Sohbet esnasında karşınızdakine teşekkür etmeniz gerektiğinde bunu bir veya en fazla iki kez söylemelisiniz. Teşekkürü daha fazla tekrar ettiğinizde vereceği anlamı azaltabilir veya kendinizi çok çaresiz bir durumdaymış gibi gösterebilirsiniz.

6. Herkese ayrı teşekkür notu gönderin

Görüşme sonrası teşekkür etmeniz gerekliyse bunu 24 saat içinde yapmanız ve teşekkür etmeniz gereken herkese ayrı notlar göndermeniz doğru olacaktır.

Göndereceğiniz notu el yazınızla mı yoksa eMail ile mi gönderme konusunda ikilemde kaldığınızda zamanlamayı dikkate almalısınız. Posta ile göndermeniz gerektiğinde ilgili notun alıcısına ulaşması zaman alacaktır. Örneğin kısa süre içerisinde karar verilmesi gereken bir görüşme ise (işe alım veya bir teklif görüşmesi), göndereceğiniz notun karar alınmadan önce karşı tarafa ulaşmış olmasını tercih etmek isteyebilirsiniz.

7. Telefonunuzu cebinizde tutun

Günümüzde herkes her yere mobil cihazıyla birlikte gidiyor. Ancak önemli bir görüşmede telefonunuzun ortalıkta görünmemesini tercih etmelisiniz.

Her ne kadar çaktırmadan yapmaya çalışsanız da gelen bir mesaj ya da eMail için telefonunuzla ilgilendiğinizde bu durum karşınızdaki tarafından fark edilebilir ve kaba bir davranış olarak değerlendirilebilir.

Ayrıca bir görüşme sırasında telefonunuzu masanın üzerine koymak karşınızdakine her an başka biri için kendisiyle olan görüşmenizi sona erdirebileceğiniz mesajını verecektir.

8. Profesyonel vesikalıklar kullanın

Barbara Pachter, iş ile ilgili her ortamda mutlaka profesyonel çekilmiş vesikalık fotoğraflar kullanılmasını tavsiye ediyor. Bu durum her türlü iş başvuru formunu kapsadığı gibi LinkedIn ve benzeri her türlü profesyonel site için geçerlidir. Yazar konu hakkında şöyle devam ediyor:

“Güvenilir ve erişilebilir bir izlenim uyandırmanız, sanki az önce plajdan gelmiş gibi görünmemeniz gerekmektedir. Başınızın ve yüzünüzün net bir şekilde görülebileceği, omuzlarınızı da içine alan ve merkezinde sizin olduğunuz bir fotoğraf kullanın.”

9. eMaillerinizi doğru adrese gönderdiğinizden emin olun

Güncel eMail uygulamaları yazdığınız isme en yakın adresleri otomatik olarak karşınıza getirirler. Bu özellik aynı zamanda tüm adresi yazmadan eMail gönderimini kolaylaştırdığından hatalı bir adresi seçme olasılığını arttırır. Bu yüzden iş ile ilgili eMail’leri gönderirken alıcıların adreslerinin doğru olduğunu mutlaka kontrol edin.

Ayrıca, iş hayatında eMail kullanımı ile ilgili önemli kuralları için “İş Hayatında eMail Kullanmanın 20 Altın Kuralı” adlı yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

10. Birinin ismini unuttuysanız bunu ona söylemekten çekinmeyin

Herkes zaman zaman yeni tanıştığı birinin ismini unutabilir. Böyle bir durumla karşılaştığınızda bunu karşınızdakine kibarca özür dileyerek söyleyebilir ve ismini hatırlatmasını isteyebilirsiniz.

Yeni tanıştığınız kişilerin ismini unutmamak için uygulayabileceğiniz bazı faydalı ipuçları için “Hafızanızı ‘Akıcılık’ Tuzağına Düşmekten Koruyun” yazımıza gözatabilirsiniz.

11. İş yerinde herkesi selamlayın

Pachter, tanıyın ya da tanımayın, iş yerinde karşılaştığınız herkesin uygun bir şekilde selamlanması gerektiğini söylüyor. Patcher bunun faydasını şöyle anlatıyor:

“Bir toplantıya giderken karşılaştığınız ve ‘merhaba’ diyerek selamladığınız kişi toplantı sırasında yanınıza oturacak kişi olabilir. Böyle bir durumda önceden oluşturmuş olacağınız bu küçük yakınlık daha sonra çok işinize yarayabilir. Ayrıca her kim olursa olsun size selam veren kişiye mutlaka uygun bir şekilde karşılık vermeniz gerekmektedir. Bu tercihe bağlı bir durum değildir.”

12. Parmaklarınız bitişik bir şekilde işaret edin

Yazar bu konuda şöyle diyor:

“Herhangi bir şeyi işaret etmeniz gerektiğinde bunu avucunuz açık ve parmaklarınız birbirine bitişik bir şekilde yapın. İşaret parmağınızla işaret etmek agresif bir davranış olarak algılanabilir.”

Patcher ayrıca hem erkeklerin hem de kadınların işaret etme eylemini sıklıkla kullandığını ancak kadınların buna daha meyilli olduğunu da söylüyor.

13. Kimsenin sandalyesini onun için çekmeyin

Konuklarınız için kapıyı açmak veya tutmak uygun bir davranış olabilir. Ancak cinsiyetten bağımsız olarak her kim olursa olsun, kimsenin sandalyesini onun için çekmeyin. Profesyonel hayatta, sosyal hayattaki bazı cinsiyet kurallarını arkanızda bırakmayı öğrenmelisiniz.

14. Ekmeği daima elinizle bölün

Pachter, iş yemeğinde ekmeği bıçakla kesmenin uygun olmayan bir davranış olduğunu söylüyor. Ekmeğin önce ortadan ikiye bölünmesinin, sonra da her seferinde yiyeceğiniz büyüklükte bir parçanın koparılmasının, eğer tereyağı sürecekseniz bunun hemen yemeden önce yapılmasının gerektiğini de ekliyor.

15. Asla çok pahalı bir yemek sipariş etmeyin

Çok pahalı bir biftek veya örneğin bir ıstakoz sipariş ederseniz misafir olmanın avantajını kullanmaya çalışıyor gibi görünebilirsiniz. Ancak ev sahibiniz size bazı seçenekler sunarsa bunların arasından seçim yapabilirsiniz. Yine de bu seçeneklerin en pahalısını seçmek doğru olmayacaktır. Bu durum içki için de geçerlidir.

Bu konuda bir başka öneri de menünün “spesiyalleri” ile ilgili. Normalde siparişi alan garson “spesiyalleri” sayarken fiyat bilgisi vermez. Ancak “spesiyaller” genellikle ortalama menü seçeneklerinin %10 ile %40 daha üzerinde olurlar. Resmi bir yemekte fiyat sormak da uygun olmayacaktır. Bu yüzden tercihinizi doğru ve net bir şekilde yapmalısınız.

16. Yemek masasındaki yerleşime dikkat edin

Resmi bir yemekte masadakilerin yerleşimi önemli olabilir. Bu konuda çok tecrübeniz yoksa, masadaki nesnelerin yerleşimleri konusunda temel İngilizce bilgisi size yardımcı olabilir.

Kelimelerin İngilizce karşılıklarının harf sayıları daha akılda kalıcı olmalarını sağlayacaktır. Left (sol) dört harflidir. Food (yemek) de öyle. Buradan yola çıkarak ana yemeğin tabağın sol kısmında yer alacağını hatırlayabilirsiniz. Benzer şekilde ekmek ve salata gibi yiyecekler de tabağın sol yanında yer alırlar. İçecekler de tabağın sağ yanında yer alır. Glass (bardak) ve right (sağ) kelimelerinin ikisi de beş harflidirler.

Benzer bir mantık kullandığınız çatal, bıçak ve kaşık için de geçerlidir. Fork (çatal) ile left (sol) dört harfli, knife (bıçak) ve spoon (kaşık) ile right (sağ) ise beş harflidirler.

Bir başka hatırlama yöntemi için de BMW kısaltmasını kullanabilirsiniz. Bread (ekmek), Meal (yemek) ve Water (su) kelimelerinin baş harfleri masadaki sıralamalarını da hatırlatacaktır.

17. Karşınızdakiyle aynı miktarda sipariş edin

Yemeğin karşılıklı olarak senkron bir şekilde gitmesi için, ev sahibi de olsanız, konuk da, karşınızdakiyle benzer miktarlarda sipariş etmek akıllıca olabilir. Pachter kitabında,

“Misafirinizin herhangi bir yemek çeşidini tek başına yiyerek kendini rahatsız hissetmesine sebep olmayın”

diyor.

18. Asla paket yaptırmayın

Orada bulunma sebebiniz profesyonel bir amaç için, kalan yemekler için değil. Bu yüzden asla kalan herhangi bir yemeğin paket yapılmasını talep etmeyin. Bu durum aile ve arkadaş toplantıları için söz konusu olabilse de iş toplantısı için asla uygun düşmeyecektir.

19. Daima ev sahibinin ödeyeceğini sakın unutmayın

“Eğer daveti siz yaptıysanız, ev sahibi sizsinizdir ve cinsiyetten bağımsız olarak hesabı da siz ödemelisiniz. Peki ya erkek bir konuk hesabı ödemek isterse? Bu durumda bayan ev sahibi ödemeyi kendisinin değil şirketinin yapmakta olduğunu söyleyebilir veya izin isteyerek masadan kalkabilir ve hesabı masadan uzakta ödeyebilir. Bu yöntem erkek ev sahibi için de kibar bir seçenek olabilir”

Pachter kitabında aynen böyle diyor. Ayrıca her ne kadar ülkemiz için bir ikilem oluşturacak olsa da profesyonel bir iş yemeği sonrası hesap ödeme konusunda asla mücadele edilmemesini de tavsiye ediyor.

“Eğer erkek konuk, kadın ev sahibinin tüm çabasına rağmen hesap ödeme konusunda aşırı ısrarcıysa, bırakın ödesin”

20. Ağırbaşlı olun

Her ne kadar sosyal bir aktivite de olsa asla iş yemekleri ve toplantılarında kaldırabileceğinizden fazla alkol alarak sarhoş olmayın. İş imkanları ve kariyer, insanların sarhoş olmaları ve uygunsuz sözler ve davranışlar sergilemeleri ile kaybedilebilir. Bu konuda uygulanabilecek bir yöntem en sevdiğiniz içkinin sipariş edilerek tüm geceyi bir kadehle geçirmek olabilir.

21. Kibar bir bitiriş için hazırlanın

Toplantı veya yemeğin bitişinde yapılan ayrılma seremonisinde konuşan taraf olmaya gayret edin. Bu sayede yumuşak bir ayrılış için kontrolü elinizde bulunduracaksınız.

Ayrıca görüşmeyi sonlandırırken kullanacağınız cümleleri önceden hazırlamanız da bu kontrolü sağlamanıza yardımcı olacaktır. “Tanıştığımıza çok sevindim“, “Konuştuğumuza memnun oldum“, “Gelecek haftaki toplantıda görüşürüz” benzeri sözler kullanılabilir.

Son olarak, görüşmenin sonunda özür dileyerek tuvalet veya benzer bir ihtiyacınızı karşılamak ya da ayrılmadan önce görmek istediğiniz bir başkasının yanına gitmek için izin de isteyebilirsiniz.

Görseller: freeimages.com, picjumbo.com